Fact Check : અજમેર શરીફની દરગાહમાં શિવ મંદિરના દાવા વચ્ચે સ્વસ્તિકનું નિશાન મળ્યું, જાણો શું છે આ તસવીરનું સત્ય

અજમેર શરીફ દરગાહ આ દિવસોમાં ચર્ચામાં છે. અજમેરની સ્થાનિક કોર્ટમાં એક અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે દરગાહની નીચે શિવ મંદિર છે. કોર્ટમાં આ અરજી સ્વીકારાયા બાદ ખળભળાટ મચી ગયો છે. આ અરજી 1911માં લખાયેલા પુસ્તકમાં કરવામાં આવેલા કેટલાક દાવાઓના આધારે દાખલ કરવામાં આવી છે. હરબિલાસ સારદા નામના લેખકે પુસ્તકમાં કહ્યું છે કે આ દરગાહની નીચે હિંદુ મંદિરો છે. સોશિયલ મીડિયા પર દરરોજ એક તસવીર શેર કરવામાં આવે છે જેમાં દાવો કરવામાં આવે છે કે દરગાહમાં સ્વસ્તિકના નિશાન પણ મળી આવ્યા છે. આવો જાણીએ શું છે આ દાવાની સત્યતા.

ફરી એકવાર સ્વસ્તિક પ્રતીક સાથેની વિંડોની તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરવામાં આવી રહી છે. આ સાથે દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે તે અજમેર શરીફ દરગાહનો છે. લેટેસ્ટ વિવાદ બાદ ફરી એકવાર ઘણા લોકો તેને શેર કરી રહ્યા છે. આ દાવો નવો નથી, પરંતુ છેલ્લા બે વર્ષથી સોશિયલ મીડિયા પર વારંવાર જોવા મળી રહ્યો છે. વાસ્તવમાં આ દાવો મહારાણા પ્રતાપ સેનાએ 2022માં કર્યો હતો. પછી તેણે એક તસવીર બતાવી અને દાવો કર્યો કે સ્વસ્તિક ચિન્હવાળી આ બારી અજમેર શરીફ દરગાહની છે.

જ્યારે લાઈવ હિન્દુસ્તાને વાયરલ દાવાની તપાસ કરી તો સત્ય કંઈક બીજું જ બહાર આવ્યું. જ્યારે અમે ‘અજમેર દરગાહ સ્વસ્તિક’ જેવા કીવર્ડ્સ સાથે Google પર સર્ચ કર્યું, ત્યારે અમે 2022 માં પ્રકાશિત થયેલા કેટલાક સમાચારો સુધી પહોંચ્યા. જેમાં આ તસવીરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. જ્યારે અમે ‘ગુગલ ઈમેજ સર્ચ’માં પિક્ચર મૂક્યું ત્યારે અમે ‘ઢાઈ દિન કે ઝોપડા’ના સમાચાર સુધી પહોંચ્યા, જેમાં આ જ તસવીર જોવા મળી હતી. તે સમયે ઘણી મીડિયા ચેનલોએ પણ અજમેર દરગાહ પર જઈને તે બારી શોધી હતી, પરંતુ તેમને દરગાહની નહીં પરંતુ ‘ઢાઈ દિન કે ઝોપડા’ની તસવીરવાળી બારી મળી હતી.

‘ઢાઈ દિન કે ઝોપડા’ શું છે ?

‘ઢાઈ દિન કે ઝોપડા’ ખ્વાજા સાહેબની સાથે આવેલા મુહમ્મદ ઘોરીના સેનાપતિ અને ગુલામ કુતુબુદ્દીન એબકે બાંધી હતી. કેટલાક ઇતિહાસકારો દાવો કરે છે કે પહેલા મહારાજ વિગ્રહરાજ ચૌહાણ દ્વારા અહીં એક મંદિર અને સંસ્કૃત શિક્ષણ કેન્દ્રની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. મોહમ્મદ ઘોરીના કહેવા પર કુતુબુદ્દીન ઐબકે તેને તોડી પાડી અને માત્ર અઢી દિવસમાં તેની જગ્યાએ વર્તમાન ઈમારતનું નિર્માણ કર્યું. હાલમાં જ બીજેપીના એક સાંસદે ફરી કેન્દ્ર સરકાર પાસે અહીં મંદિર અને શૈક્ષણિક સંસ્થા શરૂ કરવાની માંગ કરી હતી.

દરગાહ પરિસરમાં બનેલી છત્રીઓને લઈને પણ પ્રશ્નો

આ દાવા પર તમામ વિપક્ષી પાર્ટીઓ પણ સવાલ ઉઠાવી રહી છે. દરગાહ કમિટી પણ આવી અરજીને પ્લેસ ઓફ વર્શીપ એક્ટનું ઉલ્લંઘન ગણાવી રહી છે. ઉપરાંત, તે માન્યતાઓના આધારે મંદિરના દાવાઓને સંપૂર્ણપણે નકારી રહ્યું છે. જો કે, મસ્જિદ સમિતિની આ દલીલો વચ્ચે, દરગાહ પરિસરમાં બાંધવામાં આવેલી છત્રીઓ અને બિલ્ડિંગના કેટલાક ભાગોને લઈને પ્રશ્ન રહે છે, જેનું વર્ણન હરબિલાસ સારદાના પુસ્તકમાં કરવામાં આવ્યું છે.

પુસ્તકના પેજ નંબર 93 પર અજમેર શરીફ દરગાહના બુલંદ દરવાજાનો ઉલ્લેખ છે. તેમાં લખ્યું છે કે બુલંદ દરવાજાની ઉત્તર તરફના દરવાજામાં આવેલી ત્રણ માળની છત્રી એક હિંદુ ઈમારતના ભાગમાંથી બનાવવામાં આવી છે. અને છત્રીની રચના બતાવે છે કે તે હિન્દુ મૂળની છે અને તેની સપાટી પર સુંદર કોતરણીમાં ચૂનો અને રંગ ભરવામાં આવ્યો છે, જેને દૂર કરવો જોઈએ. તેના આધારે એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે અમજેરમાં એક જૂનું મંદિર છે.

વિષ્ણુ ગુપ્તાએ પોતાની અરજીમાં ત્રણ આધાર આપ્યા હતા

હિંદુ સેનાના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ વિષ્ણુ ગુપ્તાએ મંદિર પર દાવો કરવા માટે અરજી દાખલ કરીને મુખ્યત્વે 3 આધાર આપ્યા છે… અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે બે વર્ષના સંશોધન અને પુસ્તકમાં આપવામાં આવેલા તથ્યોના આધારે નિવૃત્ત જજ હરબિલાસ શારદાએ અરજી દાખલ કરી છે. પુસ્તકમાં ઉલ્લેખ છે કે અહીં એક બ્રાહ્મણ દંપતી રહેતું હતું અને દરગાહ સ્થળે બનેલા મહાદેવ મંદિરમાં પૂજા-અર્ચના કરતા હતા. આ સિવાય બીજા પણ ઘણા તથ્યો છે, જે સાબિત કરે છે કે દરગાહ પહેલા અહીં એક શિવ મંદિર હતું.

બંને પક્ષોના પોતપોતાના દાવા છે. કોર્ટ દેખરેખ હેઠળ પુરાવાઓ પર સુનાવણી કરશે, પરંતુ આ દરમિયાન અજમેર શરીફ પર કાયદાકીય લડાઈ લોકોના હોઠ પર છે, જેના પર વધુ નિર્ણય 20 ડિસેમ્બરે લેવામાં આવશે.