14 ઓગષ્ટ 1947 – ઈતિહાસમાં નોંધાયેલો એ દિવસ જયારે દેશના બે ટુકડા થયા’તા..જુઓ કેવી હતી પરિસ્થિતિ
ભારતનો સ્વતંત્રતા દિવસ અને પાકિસ્તાનના સ્વતંત્રતા દિવસમાં માત્ર એક દિવસનો ફર્ક છે. 14 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ પાકિસ્તાન આઝાદ થયું અને બીજા દિવસે એટલે કે 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ ભારતને આઝાદી મળી હતી. અંગ્રેજોએ ‘ભાગલા પાડો અને રાજ કરો’ની સારી રીતે વિચારેલી વ્યૂહરચના સાથે ભારતીયો પર શાસન કર્યું હતું જ્યારે પણ આપણે આઝાદી પહેલાના દિવસો એટલે કે પાકિસ્તાનના સ્વતંત્રતા દિવસની વાત કરીએ છીએ, ત્યારે આપણને દેશના બે ભાગોમાં તૂટવાની અને લાખો નાગરિકોના જીવ ગુમાવવાની ઘટના યાદ આવે છે.
ઈતિહાસકારો કહે છે કે અંગ્રેજોએ ભારત અને પાકિસ્તાનના ભાગલા ખૂબ જ ઉતાવળે કર્યા હતા. તે સમયે, છેલ્લા ગવર્નર જનરલ લોર્ડ માઉન્ટબેટન ઇચ્છતા હતા કે બંને દેશોને કોઈક રીતે વિભાજિત કરવામાં આવે જેથી તેમની આંતરિક શક્તિ નબળી પડી જાય. તેમને ભારત અને પાકિસ્તાનના નાગરિકોની જરા પણ ચિંતા નહોતી. તે કોઈપણ રીતે બ્રિટિશ સૈનિકોને ભારતમાંથી હાંકી કાઢવાની ઉતાવળમાં હતો. એટલું જ નહીં, બંને દેશો વચ્ચે વિભાજનની રેખા દોરનાર બ્રિટિશ ઓફિસર સિરિલ રેડક્લિફ થોડા અઠવાડિયા પહેલા જ ભારત આવ્યા હતા. ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક પરિસ્થિતિને સમજ્યા વિના, તેઓએ એક રેખા દોરીને બે દેશ બનાવ્યા.
પાકિસ્તાનને 14 ઓગસ્ટે આઝાદી મળી હતી
સિરિલ રેડક્લિફ દ્વારા દોરવામાં આવેલી આ એક લીટીએ બંને દેશોના હિંદુઓ અને મુસ્લિમો વચ્ચે ક્યારેય ન સમાપ્ત થતી ખાઈ ઊભી કરી. અંગ્રેજોએ 14 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ પાકિસ્તાનને સ્વતંત્ર દેશ જાહેર કર્યો અને ભારતે 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ સ્વતંત્રતાની ઉજવણી કરી. પરંતુ 14મી ઓગસ્ટ ભારત માટે ખૂબ જ ખરાબ દિવસ હતો.
આ એ દિવસ હતો જ્યારે લાખો લોકો અહીંથી પાકિસ્તાન તરફ સ્થળાંતર કરી રહ્યા હતા અને તે જ સમયે પાકિસ્તાનમાંથી લાખો લોકો લાહોર જતા રહ્યા હતા. આ એવી અફવાઓનો સમય હતો કે રમખાણો, લૂંટફાટ, મહિલાઓ સાથેની અભદ્રતા અને નરસંહાર દ્વારા માનવતા શરમમાં મૂકાઈ ગઈ હતી.
ભારતે ખરાબ સમય જોયો
અંગ્રેજ સરકારે વિભાજનની કિંમતે ભારતને આઝાદીની ખુશી સોંપી હતી. 14 ઓગસ્ટે ભારત અને પાકિસ્તાન બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયા હતા. 15મી ઓગસ્ટની સવારે પણ આ લોકો પોતાની માતૃભૂમિથી બીજા દેશમાં ટ્રેન, ઘોડા-ખચ્ચર અને પગપાળા જઈ રહ્યા હતા.
એવું લાગતું હતું કે પાકિસ્તાનથી ભારત અને ભારતથી પાકિસ્તાન આવનારાઓના ચહેરા પરથી જાણે બધા જ રંગો ગાયબ છે. આ લોકો, માથા પર બંડલ, ખુલ્લા પગે, ચીંથરેહાલ, તેમની આંખોમાં તેમના જીવનની સૌથી મોટી દુર્ઘટના સાથે, કોઈક રીતે બે દેશો વચ્ચે પોતાનું અસ્તિત્વ શોધી રહ્યા હતા.
