તમને મંકી-પોક્સનું જોખમ છે ? તેની દવા અને રસી છે ખરી ?
Mpox નો રોગ જે અગાઉ મંકીપોક્સ તરીકે ઓળખાતો હતો, તે એક વાયરલ ચેપ છે જે આફ્રિકામાંથી ઉદભવ્યો અને વિશ્વભરમાં ફેલાયો. ડૉ. કારી ડેબિંક ડૉ. જ્હોન્સ હોપકિન્સ બ્લૂમબર્ગ સ્કૂલ ઑફ પબ્લિક હેલ્થના નિષ્ણાત છે. એમ-પોક્સને લગતા જોખમો, સારવારના વિકલ્પો અને રસીઓ વિષે તેમણે થોડી માહિતી આપી છે.
કોને જોખમ છે?
MPOX કોઈપણ વ્યક્તિને અસર કરી શકે છે, પરંતુ ચોક્કસ જૂથો ગંભીર પરિણામો માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે:
- બાળકો: તેમની વિકસી રહેલી રોગપ્રતિકારક શક્તિ તેમને આ રોગ માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે.
- સગર્ભા સ્ત્રીઓ: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વાયરસની વધુ ગંભીર અસરો થઈ શકે છે.
- ઇમ્યુનોકોમ્પ્રોમાઇઝ્ડ દર્દીઓ: એચઆઇવી/એઇડ્સ અથવા કીમોથેરાપી જેવી પરિસ્થિતિઓને કારણે નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો વધુ જોખમમાં હોય છે.
MPOX નું નિદાન
એમપોક્સના સંચાલન માટે સચોટ નિદાન જરૂરી છે અને ડૉ. ડેબિંક PCR (પોલિમરેઝ ચેઇન રિએક્શન) પરીક્ષણની ભૂમિકા પર ભાર મૂકે છે. આ પદ્ધતિ એમપોક્સ વાયરસના ડીએનએને શોધી કાઢે છે. પીસીઆર ટેસ્ટની ભલામણ વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને (ડબ્લ્યુએચઓ) કરેલી છે.
વર્તમાન સારવાર વિકલ્પો
અત્યાર સુધી, MPOX માટે ખાસ કોઈ રામબાણ સારવાર નથી. જો કે, ડૉ. ડેબિંક કહે છે કે શીતળા માટે મૂળરૂપે વિકસાવવામાં આવેલી કેટલીક એન્ટિવાયરલ દવાઓ એમપોક્સ સામેની અસરકારકતા માટે પરીક્ષણ કરવામાં આવી રહી છે.
- TPOXX (tecovirimat): એક એન્ટિવાયરલ જે શીતળાના વાયરસને લક્ષ્ય બનાવે છે.
- ટેમ્બેક્સા (બ્રિન્સીડોફોવિર): રીસર્ચ હેઠળની એન્ટિવાયરલ.
- વિસ્ટાઇડ (સિડોફોવિર): એક એન્ટિવાયરલ જે ગંભીર કેસોની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે.
- VIGIV (વેક્સિનિયા ઇમ્યુન ગ્લોબ્યુલિન ઇન્ટ્રાવેનસ): એન્ટિબોડીઝમાંથી મેળવેલી સારવાર, જે મુખ્યત્વે શીતળા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે, તેનું mpox માટે પરીક્ષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
ઉપચાર અને સંશોધન
અસરકારક સારવાર શોધવા માટે ચાલુ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ મહત્વપૂર્ણ છે.
- STOMP ટ્રાયલ (યુએસ): Mpox માટે નવી સારવાર શોધવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
- PAM ટ્રાયલ (ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઑફ ધ કોંગો): વાયરસથી ખૂબ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં ઉપચારાત્મક વિકલ્પોનું પરીક્ષણ કરે છે.
રસીની ભૂમિકા
એમ-પોક્સના પ્રકોપને નિયંત્રિત કરવા માટે રસીકરણ એ એક મહત્વપૂર્ણ વ્યૂહરચના છે.
- MVA-BN (બ્રાંડ નામો: Zynnios, Imvammune, Imvanex): આ રસીએ બે ડોઝ મેળવનારા લોકોમાં એમપોક્સને રોકવામાં લગભગ 86% અસરકારકતા દર્શાવી છે.
- LC16 રસી: ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા વ્યક્તિઓ માટે રસીનો વિકલ્પ.
રસીકરણના પ્રયાસો એવા લોકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે જેમને વાયરસના સંપર્કમાં આવવાની સંભાવના છે, જેમ કે આરોગ્ય કર્મચારીઓ અને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં લોકો.
વૈશ્વિક પ્રતિભાવ અને ભાવિ દૃષ્ટિકોણ
- સર્વેલન્સ: ફાટી નીકળતો અટકાવવા વાયરસના ફેલાવા પર દેખરેખ રાખવી.
- હેલ્થ કેર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર: અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં જરૂરી સંસાધનો છે તેની ખાતરી કરવી.
- ચાલુ સંશોધન: વિવિધ વસ્તીમાં વાયરસના વર્તનનો અભ્યાસ કરવા અને રસીની અસરકારકતામાં સુધારો કરવો.
Mpox મંકીપોક્સ વાયરસથી થાય છે, જે શીતળાના વાયરસથી સંબંધિત છે. લક્ષણોમાં પીડાદાયક ફોલ્લીઓ, સોજો લસિકા ગાંઠો અને તાવનો સમાવેશ થાય છે. જો કે મોટાભાગના કેસો હળવા હોય છે પણ ગંભીર કેસો પણ આવી શકે છે.
MPOX ના સંચાલનમાં વિવિધ પ્રદેશોએ વિવિધ પડકારોનો સામનો કર્યો છે:
- યુનાઇટેડ કિંગડમ: 2022 અને 2024 ની વચ્ચે 4,000 થી વધુ કેસ નોંધાયા છે.
- મધ્ય આફ્રિકા: મર્યાદિત આરોગ્ય સંભાળ ધરાવતા નબળા માળખાના કારણે અન્ડર-રિપોર્ટિંગ અને રોગચાળા નિયંત્રણમાં મુશ્કેલીઓ આવી.
