દિલ્હીમાં પ્રદૂષણ ડેન્જર લેવલ પર : સુપ્રીમે સરકારની ઝાટકણી કાઢી ; ધો. 12 સુધીની સ્કૂલો બંધ કરવા આદેશ
દિલ્હીમાં વધી રહેલા પ્રદૂષણને લઈને સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી છે. આ સમય દરમિયાન, સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી એનસીઆરમાં ધોરણ 12 થી તમામ શાળાઓને બંધ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. આ સાથે સુપ્રીમ કોર્ટે એનસીઆર રાજ્યોને તમામ જરૂરી પગલાં ભરવાનો નિર્દેશ પણ આપ્યો છે. આ સાથે જ સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી સરકારને પણ સવાલ કર્યો છે કે તેણે વધતા પ્રદૂષણને રોકવા માટે શું કર્યું છે?
GRAP ના અમલીકરણ પર સુપ્રીમ કોર્ટની કડક ટિપ્પણી
કેસની સુનાવણી દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે કડક ટિપ્પણી કરી છે, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે, પ્રદૂષણના સ્તરમાં ચિંતાજનક વધારાને ધ્યાનમાં રાખીને, CAQM એ GRAPના તમામ પગલાંને અમલમાં મૂકવાને બદલે હવામાન પરિસ્થિતિઓમાં સુધારાની રાહ જોઈ. સુપ્રીમ કોર્ટે એર ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટ કમિશનને કહ્યું કે GRAP હેઠળ પ્રદૂષણ નિયંત્રણના પગલાં લાગુ કરવા માટે કેટલીક તાકીદની જરૂર છે. આ સમય દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે કડક સૂચના આપી હતી કે કોર્ટને પૂછ્યા વિના GRAP-4 ના પ્રતિબંધો હટાવવા જોઈએ નહીં.
NCRના તમામ રાજ્યોએ GRAP-4નો કડક અમલ કરવો જોઈએ
સર્વોચ્ચ અદાલતે તમામ NCR રાજ્યોને GRAP (ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન)ના તબક્કા 4નો કડક અમલ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. આ સાથે, કોર્ટે NCRના તમામ રાજ્યોને તાત્કાલિક ટીમો બનાવવાનો આદેશ આપ્યો છે જે GRAP ફેઝ 4 હેઠળ જરૂરી કામો પર નજર રાખશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર અને એનસીઆરના તમામ રાજ્યોને GRAP-4માં ઉલ્લેખિત પગલાં અંગે તાત્કાલિક નિર્ણય લેવા અને આગામી સુનાવણી પહેલાં કોર્ટ સમક્ષ રજૂ કરવા જણાવ્યું છે. વધુમાં, દિલ્હી અને NCR રાજ્યોને ફરિયાદ નિવારણ મિકેનિઝમ બનાવવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે જેથી કરીને GRAP-4 નિયમોના ઉલ્લંઘનની જાણ કરી શકાય.
સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી સરકારને કહ્યું કે દિલ્હીમાં AQI 300થી નીચે જાય તો પણ કોર્ટની પરવાનગી વિના GRAP-4ને દૂર કરવામાં ન આવે.
દિલ્હીમાં સોમવારે AQI 481 નોંધાયો હતો. જેને ધ્યાનમાં રાખીને GRAP-4 લાગુ કરવામાં આવ્યો છે. રવિવારે AQI 450 પર પહોંચ્યા પછી GRAP 4 લાગુ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ સોમવારે સવારે પરિસ્થિતિ વધુ વણસી ગઈ હતી અને AQI 500 નોંધાયો હતો. AQI નોઈડામાં 384, ગાઝિયાબાદમાં 400, ગુરુગ્રામમાં 446 અને ફરીદાબાદમાં 336 નોંધાયું હતું.
‘AQI 450 ની નીચે આવે પછી પણ પૂછ્યા વિના GRAP-4 દૂર કરશો નહીં’
સુપ્રીમ કોર્ટે એમ પણ કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી કોર્ટ કોઈ વધુ આદેશ ન આપે ત્યાં સુધી GRAP-4 ચાલુ રહેશે, પછી ભલે એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ 450થી નીચે આવે. રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારોને પણ અનુપાલન અહેવાલો ફાઇલ કરવા માટે નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે નાગરિકો પ્રદૂષણ મુક્ત વાતાવરણમાં રહે તે સુનિશ્ચિત કરવાની સરકારોની બંધારણીય જવાબદારી છે. GRAP-3 અને GRAP-4ની તમામ જોગવાઈઓ સિવાય, ટોચની કોર્ટે સરકારને પરિસ્થિતિને સામાન્ય બનાવવા માટે તમામ જરૂરી પગલાં લેવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.
12મા સુધીના વર્ગો બંધ કરવા અંગે તાત્કાલિક નિર્ણય લો- SC
અરજદારના વકીલે કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે 10મા અને 12મા ધોરણના વિદ્યાર્થીઓએ હજુ પણ અન્ય વર્ગોથી વિપરીત શાળાઓમાં હાજરી આપવી પડશે અને વિનંતી કરી છે કે આ વર્ગોને પણ બંધ કરવામાં આવે. તેના પર સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે NCRના તમામ રાજ્યોએ તાત્કાલિક નિર્ણય લેવો જોઈએ કે ધોરણ 12 સુધીના તમામ વિદ્યાર્થીઓના વર્ગો બંધ કરવામાં આવે.