આવી રહ્યા છે ભારતના સૌથી મોટા IPO… SEBIએ આપી મંજૂરી, ચાલો કરીએ ‘શેર ઓફર’ પર એક નજર

સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી) એ બે મુખ્ય માર્કેટ પ્લેયર્સ – સ્વિગી અને હ્યુન્ડાઈ મોટર્સના આઈપીઓને લીલી ઝંડી આપી દીધી છે. આનાથી બંને કંપનીઓ માટે તેમના માર્કેટમાં પ્રવેશવાનો એક અલગ જ દરવાજો ખુલી રહ્યો છે, જે સંભવિતપણે ભારતના અત્યાર સુધીના સૌથી નોંધપાત્ર IPOને ચિહ્નિત કરે છે. નજીકના ભૂતકાળમાં કઈ કંપનીઓએ બહુ મોટા આઈપીઓ બહાર પાડેલા ?

સ્વિગી: પોપ્યુલર ફૂડ ડિલિવરી પ્લેટફોર્મ સ્વિગીએ એપ્રિલમાં સેબીમાં ગોપનીય ડ્રાફ્ટ પેપર ફાઇલ કર્યા બાદ તેના IPO માટે મંજૂરી મેળવી છે. કંપની નવેમ્બરના લિસ્ટિંગને લક્ષ્ય બનાવી રહી છે અને તેનું લક્ષ્ય 1-1.2 બિલિયન ડોલર એકત્ર કરવાનું છે, જે તેને ભારતના છઠ્ઠા સૌથી મોટા IPO તરીકે સ્થાન આપશે. સ્વિગી તેના હરીફ ઝોમેટોના સાર્વજનિક થયાના લગભગ ત્રણ વર્ષ પછી લગભગ 15 બિલિયન ડોલરનું મૂલ્યાંકન માંગી રહી છે.

હ્યુન્ડાઈ મોટર્સ: હ્યુન્ડાઈ મોટર્સ તેના 3 બિલિયન ડોલરના આઈપીઓ સાથે ઈતિહાસ રચવા માટે તૈયાર છે, જે ભારતના અત્યાર સુધીના સૌથી મોટા આઈપીઓ તરીકે નવો વિક્રમ સ્થાપશે. લગભગ 20 બિલિયન ડોલરનું મૂલ્ય ધરાવતી આ ઓટોમેકરનો IPO 20 વર્ષમાં પ્રથમ વખત દર્શાવશે કે જ્યારે કોઈ કાર નિર્માતા ભારતમાં શેર ઓફર કરશે. આવું પહેલા મારુતિ સુઝુકીની 2003 માં કરેલું. હ્યુન્ડાઈનું લિસ્ટિંગ પણ નવેમ્બરમાં થવાની ધારણા છે.

ભારતના આજ સુધીના સૌથી મોટા IPO

1. LIC (ભારતીય જીવન વીમા નિગમ) – 2022

ભારતનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો IPO મે-2022માં આવ્યો હતો જ્યારે સરકારી માલિકીની લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા (LIC) એ 2.45 બિલિયન ડોલર(₹21,000 કરોડ) એકત્ર કર્યા હતા. પબ્લિક ઓફરિંગમાં પોલિસી ધારકો, કર્મચારીઓ અને છૂટક રોકાણકારોને ડિસ્કાઉન્ટ સાથે શેર દીઠ ₹902-₹949ની કિંમતની રેન્જમાં LICમાં 3.5% હિસ્સો વેચવાનો સમાવેશ થાય છે. બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ (BSE) પર શેર દીઠ ₹865ના દરે નિસ્તેજ લિસ્ટિંગ હોવા છતાં, LICના શેરનું મૂલ્ય હવે ₹1,016 છે.

2. પેટીએમ – 2021

ડિજિટલ પેમેન્ટ કંપની Paytm એ નવેમ્બર 2021 માં તેના IPO દ્વારા 2.19 બિલિયન ડોલર(₹18,300 કરોડ) એકત્ર કર્યા હતા. શરૂઆતમાં શેર દીઠ ₹2,080-₹2,150 ની વચ્ચેની કિંમત ધરાવતી તે ઓફરમાં ખાસ કરીને રિટેલ રોકાણકારો તરફથી નોંધપાત્ર માંગ જોવા મળી હતી. જો કે, Paytm ના શેર પ્રતિ શેર ₹1,955ના ભાવે લિસ્ટ થયા હતા અને અત્યાર સુધીમાં ઘટીને ₹688 પર આવી ગયા છે, જે નોંધપાત્ર ઘટાડો કહેવાય.

3. કોલ ઈન્ડિયા – 2010

ઓગસ્ટ 2010માં, સરકારી માલિકીની કોલ ઈન્ડિયા IPO સાથે માર્કેટમાં આવી, જેણે 1.82 બિલિયન ડોલર (₹15,200 કરોડ) એકત્ર કર્યા. 630 મિલિયનથી વધુ શેર ઓફર કરતા કોલ ઈન્ડિયાના IPOમાં ખાસ કરીને બિડિંગના છેલ્લા દિવસે ઊંચી માંગ જોવા મળી હતી. શેર ₹287.75 પ્રતિ યુનિટના ભાવે લિસ્ટેડ છે અને હાલમાં ₹504.15 પર ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે.

4. જનરલ ઈન્સ્યોરન્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (GIC) – 2017

રાજ્યની માલિકીની GIC એ ઓક્ટોબર 2017માં તેના IPO દ્વારા 1.35 બિલિયન ડોલર(₹11,370 કરોડ) એકત્ર કર્યા હતા. ₹855-₹912 પ્રતિ શેરની કિંમતવાળી, ઓફરને ઓવરસબ્સ્ક્રાઇબ કરવામાં આવી હતી, જોકે ₹850ની લિસ્ટિંગ કિંમત ઘટી ગઈ છે, હાલમાં શેરનું મૂલ્ય ₹398 છે.

5. SBI કાર્ડ – 2019

2019માં SBI કાર્ડ્સ IPOએ 1.24 બિલિયન ડોલર (₹10,340 કરોડ) એકત્ર કર્યા હતા, જેમાંશેર ₹750-₹755ના ભાવે ઓફર કરવામાં આવ્યા હતા. કર્મચારી ડિસ્કાઉન્ટ અને ઓવરસબ્સ્ક્રિપ્શનનું ઉચ્ચ સ્તર – મૂળ ઓફર કરતાં 26.54 ગણું – આ IPOની લોકપ્રિયતાને પ્રકાશિત કરે છે. શેર પ્રતિ શેર ₹658 પર લિસ્ટ થયા હતા અને હવે ₹770.60 પર છે.

6. Zomato – 2021

જુલાઈ 2021માં, Zomato 1.12 બિલિયન ડોલર (₹9,375 કરોડ) એકત્ર કરીને ભારતનાસૌથી વધુ જોવાયેલા IPOમાંનું એક બન્યું. શેરની કિંમત ₹72-₹76 ની વચ્ચે હતી અને 38 વખત ઓવર સબ્સ્ક્રાઇબ થઈ હતી. ઝોમેટો શેર BSE પર ₹115 પર ડેબ્યૂ થયો હતો અને હાલમાં ₹286 પર ટ્રેડ થઈ રહ્યો છે.

હ્યુન્ડાઇ મોટર્સ અને સ્વિગી હવે તેમના IPO માટે તૈયારી કરી રહ્યા છે. આ બંને કંપનીના IPO પણ ભારતની ઉચ્ચ-મૂલ્યવાળી જાહેર ઓફરોની વધતી જતી સૂચિમાં નવું ઉમેરણ બનશે.