હાય ગરમી…. 21 જુલાઈ 2024 વિશ્વના ઈતિહાસનો સૌથી ગરમ દિવસ, 84 વર્ષ જૂનો રેકોર્ડ તૂટ્યો

પૃથ્વીના ઈતિહાસનો સૌથી ગરમ દિવસ 21 જુલાઈ, 2024 એટલે કે છેલ્લો રવિવાર હતો. આ પહેલા ગત વર્ષે 6 જુલાઈએ પૃથ્વી પર આવી ગરમી નોંધાઈ હતી. કોપર્નિકલ ક્લાઈમેટ ચેન્જ (C3S) સર્વિસ દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી છે. આ મુજબ, રવિવારે વૈશ્વિક સરેરાશ તાપમાન 17.09 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું. જેણે 1940થી અત્યાર સુધીના તમામ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા છે.

આ ભયંકર ગરમીના કારણે યુરોપ અને અમેરિકામાં હીટવેવ અને જંગલની આગ ફેલાઈ ગઈ છે. અગાઉ આ તાપમાન 6 જુલાઈ 2024ના રોજ નોંધાયું હતું. ત્યારે તાપમાનનો પારો 17.08 ડિગ્રી નોંધાયો હતો. તો વાત કરીએ તો તાપમાનમાં માત્ર 0.01 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો જ તફાવત જોવા મળ્યો છે. પરંતુ આના કારણે જે આફતો આવશે અથવા આવી રહી છે તે ભયંકર હશે.

C3Sના ડાયરેક્ટર કાર્લો બુઓટેમ્પોએ કહ્યું કે આ વૈશ્વિક સરેરાશ તાપમાન છે. આ સમયે ગરમીનું મુખ્ય કારણ વિશ્વમાં ચાલી રહેલ હીટવેવ છે. દક્ષિણ અમેરિકા ભયંકર ગરમીના ગુંબજ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે. ચીનમાં હીટવેવ બાદ હવે વરસાદ, પૂર અને અચાનક પૂરની અસર જોવા મળી રહી છે. સરેરાશ તાપમાન 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું છે. ઉત્તર આફ્રિકામાં તાપમાનનો પારો 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી ગયો છે.

સમગ્ર વિશ્વમાં વધતી ગરમીને કારણે આફતો

એન્ટાર્કટિકામાં પણ તેની શિયાળાની મોસમ દરમિયાન મહત્તમ તાપમાન નોંધાયું છે. એન્ટાર્કટિકામાં આર્જેન્ટિના આઇલેન્ડ પર યુક્રેનના વર્નાડસ્કી રિસર્ચ બેઝ પર જુલાઈનું તાપમાન 8.7 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધવામાં આવ્યું છે. આ અત્યંત ઊંચું છે.

લંડનમાં બ્રિટનની ઈમ્પીરીયલ કોલેજમાં ગ્રાન્થમ ઈન્સ્ટીટ્યુટ ફોર ક્લાઈમેટ ચેન્જ એન્ડ એન્વાયરમેન્ટના વૈજ્ઞાનિક ફ્રેડરિક ઓટ્ટોએ જણાવ્યું હતું કે આપણે આવો પ્રસંગ ઉજવી શકીએ નહીં. આપણે પ્રકૃતિ સાથે રમી રહ્યા છીએ. તાપમાનમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે.

લોકો અને ઇકોસિસ્ટમ માટે મૃત્યુદંડ

ફ્રેડરિકે કહ્યું કે આ લોકો અને ઇકોસિસ્ટમ માટે મૃત્યુદંડથી ઓછું નથી. આ ક્લાઈમેટ ચેન્જનું પરિણામ છે. તેની સાથે આ વખતે અલ નીનોની અસર પણ જોવા મળી રહી છે. બંને પર આક્ષેપો થઈ શકે છે. પરંતુ માત્ર માણસો જ જવાબદાર છે.

બર્કલે અર્થ વિજ્ઞાની જે.કે.હૌસફાધરે જણાવ્યું હતું કે જેટલો વધુ કાર્બન ઉત્સર્જન થશે તેટલું તાપમાન વધુ રહેશે. ઉત્સર્જન, ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ અને અલ નીનોએ મળીને વિશ્વમાં તાપમાનમાં વધારો કર્યો છે. સામાન્ય રીતે વિશ્વના તાપમાનમાં 12 થી 17 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે વધઘટ થાય છે. પરંતુ તે હવે મહત્તમ છે.

જુલાઈ કે ઓગસ્ટના અંત સુધીમાં તાપમાનમાં વધુ વધારો થશે.

પૃથ્વીનું સરેરાશ તાપમાન જુલાઈના અંતમાં અને ઓગસ્ટની શરૂઆતમાં સૌથી વધુ હોય છે. પરંતુ આ ડેટા આ મહિનાની શરૂઆતમાં જ રેકોર્ડ કરવામાં આવ્યો હતો. એટલે કે જુલાઈ કે ઓગસ્ટના અંતમાં તાપમાન ફરી રેકોર્ડ તોડી શકે છે.

મનુષ્ય દર વર્ષે વાતાવરણમાં 40 અબજ ટન કાર્બન ડાયોક્સાઇડ છોડે છે. તે પણ અશ્મિભૂત ઇંધણ બાળીને. જેના કારણે વાતાવરણ ગરમ થઈ રહ્યું છે. ત્યારે આ વખતે પેસિફિક મહાસાગરમાં પણ અલ નીનોની અસર જોવા મળી રહી છે.