નવા ભારતને જરૂર છે વધુ ઉદ્યોગસાહસિક મહિલાઓની…પણ નડે છે કેટલાક અવરોધો, જાણો મહિલાઓને સશક્ત બનાવવા માટેની વ્યૂહરચના

 મહિલાઓમાં નાણાકીય કૌશલ્ય વિકસાવવાથી નાણાં સંબંધિત નિર્ણયો લેવામાં તેમનો આત્મવિશ્વાસ વધે છે અને અર્થતંત્રને ફાયદો થાય છે. જ્યારે મહિલાઓ આર્થિક રીતે સશક્ત થાય છે, ત્યારે તેઓ વૈવિધ્યપૂર્ણ પરિપ્રેક્ષ્ય લાવે છે જે સમાજમાં નવીનતા અને સ્થિતિસ્થાપકતા લાવે છે.

ઉદ્યોગ-સાહસિક કઈ રીતે બની શકાય?

ઉદ્યોગ સાહસિક બનવું એટલે તમારા કમ્ફર્ટ ઝોનમાંથી બહાર નીકળવું અને જોખમ સ્વીકારવું. અનિશ્ચિતતા ઘટાડવા માટે સ્માર્ટ નિર્ણય લેવાની જરૂર છે. જ્યારે કૌશલ્ય અને આત્મવિશ્વાસ આવશ્યક છે, શું જાતી/જેન્ડર વ્યવસાયમાં સફળ થવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે?

 ભારતમાં માત્ર 13.76% ઉદ્યોગ સાહસિકો મહિલાઓ છે. ભારતમાં 898 મહિલા સાહસિકો (WEs)ના સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે મોટાભાગની સેલ્ફ-ફાઇનાન્સિંગ અથવા ફેમિલી સપોર્ટ પર આધાર રાખે છે, જેમાં માત્ર થોડી જ બેંક લોન અથવા બિઝનેસ ઓવરડ્રાફ્ટનો ઉપયોગ કરે છે. આમાંથી 60% થી વધુ મહિલાઓએ મૂડી  ભેગી કરતી વખતે કોલેટરલના અભાવ જેવા અવરોધોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. 73.8% મહિલાને તેમની કુશળતા અને વિઝનમાં વિશ્વાસ હોવા છતાં, ઘણી મહિલા સાહસિકો બેંકોનો સંપર્ક કરવામાં શા માટે અચકાય છે?

મહિલાઓને નડતા અવરોધો:

1. લિંગ-આધારિત સમાજીકરણ: સ્ત્રીઓને ઘણી વખત પુરૂષોની જેમ નાણાં વિશે વિચારવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવતી નથી. વારસામાં મળેલી મિલકત, કાયદેસર રીતે સ્ત્રીઓને ઉપલબ્ધ હોવા છતાં, તેનો લાભ પરિવારના પુરૂષ સભ્યોને આપવામાં આવે છે.
   
2.  માન્યતાઓ: અભ્યાસો દર્શાવે છે કે સ્ત્રીઓ ઘણીવાર હકારાત્મક પરિવર્તન લાવવાની ઇચ્છાથી પ્રેરિત થાય છે. જો કે, તેઓ તેમની નાણાકીય જોખમ લેવાની ક્ષમતા પર પણ શંકા કરે છે. આત્મવિશ્વાસનો આ અભાવ તેમને તેમના વ્યવસાયને વિસ્તારતા અટકાવી શકે છે.
   
3. નાણાકીય સંસ્થાઓમાં જાતિય પૂર્વગ્રહ: ઘણી સ્ત્રીઓને લોન ફાળવણીમાં ભેદભાવનો અનુભવ કરવાનો થાય છે. અભ્યાસ દર્શાવે છે કે પુરૂષોને સ્ત્રીઓ કરતાં વધુ ક્રેડિટ મળે છે!

મહિલા સાહસિકોને સશક્ત બનાવવા માટેની વ્યૂહરચના

1. નાણાકીય આત્મવિશ્વાસ વધારો: છોકરીઓને નાની ઉંમરથી જ નાણાકીય બાબતો વિશે શીખવવાથી તેમનો આત્મવિશ્વાસ વધી શકે છે. શાળાઓમાં નાણાકીય શિક્ષણ મહિલાઓને આત્મવિશ્વાસ મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે, જેનાથી તેઓ સ્માર્ટ નિર્ણયો લઈ શકે છે અને બિઝનેસ વૃદ્ધિ માટે ગણતરીપૂર્વકનું જોખમ લઈ શકે છે.

• માર્ગદર્શકોનું માર્ગદર્શન: માર્ગદર્શકો, ખાસ કરીને સ્ત્રી રોલ મોડલ, મહિલા સાહસિકો માટે અમૂલ્ય છે. તેઓ મહિલાઓને તેમના ઉદ્યોગ અને જેન્ડરને લગતા ચોક્કસ પડકારોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

• નેટવર્કિંગને પ્રોત્સાહિત કરો: નેટવર્કિંગ મૂલ્યવાન સંસાધનો, બજારની આંતરદૃષ્ટિ અને સંભવિત રોકાણકારો માટે દરવાજા ખોલી આપે છે. સ્ત્રીઓ ઘણીવાર નેટવર્કિંગની તકો ગુમાવી દે છે, પરંતુ શાળાઓ અને સલાહકારો તેમને ભાગ લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરી શકે છે.
  
• નાણાકીય સમાવેશને પ્રોત્સાહન આપવું: નાણાકીય સંસ્થાઓએ લિંગ પૂર્વગ્રહને સક્રિયપણે હલ કરવાની જરૂર છે. બેંકોએ મહિલાઓની ચોક્કસ જરૂરિયાતોને અનુરૂપ પ્રતિસાદ આપવો. પરિવારોએ પણ મહિલાઓને નાણાકીય નિર્ણયોમાં સામેલ કરવી જોઈએ.

આગળનો રસ્તો

મહિલાઓ માટે તકો અને નાણાકીય જ્ઞાન વધારીને, આપણે તેમને તેમની નાણાકીય કૌશલ્ય શક્તિનો ઉપયોગ કરવા અને તેમના વ્યવસાયને વધારવા માટે સશક્ત બનાવી શકીએ. આ બદલાવ  મજબૂત અર્થતંત્ર બનાવવામાં મદદ કરે છે. મહિલા ફંડ મેનેજરો ઘણીવાર પુરૂષોને પાછળ રાખી દે છે, જે સાબિત કરે છે કે મહિલાઓ જ્યારે તક મળે છે ત્યારે નાણાકીય નિર્ણયો લેવામાં ઉત્તમ છે.

 મહિલા સાહસિકોમાં નાણાકીય આત્મવિશ્વાસ વધારવાનો હેતુ માત્ર વ્યક્તિગત સફળતા જ નથી. તે ફેરફાર સ્થિતિસ્થાપક સમાજનો પાયો બનાવે છે જ્યાં મહિલાઓનું યોગદાન સમાજની નવીનતા, સમૃદ્ધિ અને પ્રગતિને આગળ ધપાવે છે.