Air Pollution : વધતાં જતાં પ્રદૂષણથી થઈ શકે છે કેન્સર !! આ જાણકારી તમને ચોંકાવી દેશે

હવાનું પ્રદૂષણ કે વાયુ પ્રદૂષણ એટલે સાદી ભાષામાં આપણી આસપાસની હવામાં હાનિકારક તત્ત્વોની હાજરી અથવા તો એમ કહી શકાય કે આપણી આસપાસની હવાનું પ્રદૂષણ. હવાનું પ્રદૂષણ કુદરતી અને માનવસર્જીત પણ હોઈ શકે છે. વાયુ પ્રદૂષણ ફેલાવવામાં માનવસર્જીત પ્રવૃતિઓ જેવી કે જ્વલન, બાંધકામ, ખાણકામ, કૃષિ અને યુદ્ધનો મહત્વનો ફાળો છે. છેલ્લા એક મહિનાથી રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હી અને NCR સહિત અનેક પડોશી રાજ્યો પ્રદૂષણનો સામનો કરી રહ્યા છે. ત્યારે એક અભ્યાસમાં સામે આવ્યું છે કે વધતાં જતાં પ્રદૂષણથી જીવન જોખમમાં મુકાઇ શકે છે.

સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયરમેન્ટ (CSE) એ એક તારણમાં જણાવ્યું છે કે, વાહનોમાંથી નીકળતા ધુમાડા, રસ્તાની ધૂળ કે ફટાકડાને કારણે દિલ્હીમાં પ્રદૂષણનું સ્તર ઘણું વધી ગયું છે. તમામ લોકોએ પ્રદૂષણને રોકવા માટે સતત પ્રયત્નો કરવા જોઈએ.

અભ્યાસો દર્શાવે છે કે વાયુ પ્રદૂષણ સ્વાસ્થ્ય માટે ઘણી રીતે હાનિકારક છે. વાયુ પ્રદૂષણને કારણે શ્વાસ સંબંધી સમસ્યાઓની સાથે હૃદય અને મગજની બીમારીઓ પણ વધી રહી છે. કેટલાક સંશોધનો સૂચવે છે કે પ્રદૂષિત વાતાવરણમાં લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી કેન્સરનું જોખમ પણ વધી શકે છે. ચાલો આ વિશે જાણીએ.

ધૂમ્રપાન અને પ્રદૂષણ બંનેને કારણે ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ

કેનેડિયન કેન્સર સોસાયટીએ એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે અમે જાણીએ છીએ કે ધૂમ્રપાન એ ફેફસાના કેન્સર માટે સૌથી મોટું જોખમ પરિબળ છે. હવે એવા મજબૂત પુરાવા છે કે બહારનું વાયુ પ્રદૂષણ પણ ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ વધારે છે.

તમે જેટલા વધુ વાયુ પ્રદૂષણના સંપર્કમાં આવશો, ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ એટલું જ વધારે છે. સંશોધકોએ એ પણ શોધી કાઢ્યું છે કે માત્ર બહારનું જ નહીં પણ અંદરનું પ્રદૂષણ પણ ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ વધારી શકે છે. ઘરની અંદરની હવામાં હાજર રેડોન ગેસ આ માટે જવાબદાર હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.

નિષ્ણાતો શું કહે છે ?

કેન્સર રિસર્ચ યુકેએ એક રિપોર્ટમાં જણાવ્યું છે કે, વાયુ પ્રદૂષણમાં ઘણા પ્રકારના માઇક્રોસ્કોપિક અને હાનિકારક કણોનું મિશ્રણ હોય છે, જે શરીરમાં પહોંચ્યા પછી ઘણા પ્રકારના સ્વાસ્થ્ય જોખમો વધારી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, નાના કણો ફેફસામાં એકઠા થાય છે અને કોષોમાં ડીએનએને નુકસાન પહોંચાડે છે. આ કોષોના વિભાજનની રીતને બદલે છે, જે કેન્સર તરફ દોરી શકે છે.

યુરોપમાં ફેફસાના કેન્સરના 9% મૃત્યુ માટે હવાનું પ્રદૂષણ જવાબદાર છે. ભારતમાં, ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓમાં ફેફસાના કેન્સરના કેસોમાં તાજેતરમાં વધારો થયો છે. આમાંના મોટાભાગના લોકો પ્રદૂષિત વાતાવરણના વધુ સંપર્કમાં જોવા મળ્યા હતા.

આ કેન્સરનું જોખમ પણ વધી જાય છે

હવાનું પ્રદૂષણ માત્ર ફેફસાં માટે જ નહીં પરંતુ અન્ય ઘણા પ્રકારનાં કેન્સર માટે પણ જવાબદાર હોઈ શકે છે. વાયુ પ્રદૂષણનું મુખ્ય કારણ પાર્ટિક્યુલેટ મેટર (PM)ના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી પુખ્ત વયના લોકો અને બાળકોમાં લ્યુકેમિયાનું જોખમ વધે છે. આ લોહી બનાવતી પેશીઓનું કેન્સર છે.

આ સિવાય કેટલાક સંશોધનો એ પણ સૂચવે છે કે પ્રદૂષણને કારણે અન્નનળીના કેન્સરનું જોખમ હોઈ શકે છે. આ નળી (અન્નનળી)નું કેન્સર છે જે ગળાથી પેટ સુધી ચાલે છે.

સંશોધકો કહે છે કે, હવાનું પ્રદૂષણ એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. લેન્સેટ કાઉન્ટડાઉન ઓન હેલ્થ એન્ડ ક્લાઈમેટ ચેન્જ 2024 મુજબ, વાર્ષિક ધોરણે વધતું હવા પ્રદૂષણ માત્ર શ્વસન અને કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર રોગો, ફેફસાંનું કેન્સર, ડાયાબિટીસ, ન્યુરોલોજીકલ ડિસઓર્ડર, ગર્ભાવસ્થા સમસ્યાઓમાં વધારો કરી રહ્યું છે, પરંતુ તે વૈશ્વિક સ્તરે મૃત્યુની સંખ્યામાં પણ વધારો કરી રહ્યું છે માં પણ ઉછાળો આવ્યો હતો