કેન્દ્ર સરકાર ઉપર કેટલું થઈ ગયું છે કરજ ? શું છે ઘટાડવાના પગલાં ? વાંચો
કેન્દ્રની મોદી સરકાર ૩૪૬ બિલિયન ડોલર (લગભગ ૨૯.૭ લાખ કરોડ રૂપિયા) ના દેવાનો સામનો કરી રહી છે, જેને ચૂકવવા માટે સરકાર હવે વિવિધ રીતો શોધી રહી છે. કોરોના મહામારી દરમિયાન લેવામાં આવેલા ઉધાર અને માળખાગત સુવિધાઓ પર ભારે ખર્ચને કારણે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ દેવું વધ્યું છે. આ ઘટાડવા માટે, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા અને સરકાર મળીને જૂની લોનને લાંબા ગાળાના બોન્ડથી બદલી રહ્યા છે.
હવે આ કાર્યમાં સામાન્ય પરિવારો મોટી ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. લોકો તેમની બચત વીમા કંપનીઓમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે, અને આ કંપનીઓ લાંબા ગાળાના સરકારી બોન્ડ ખરીદી રહી છે. માંગ એટલી વધારે છે કે દેશની સૌથી મોટી વીમા કંપની, એલઆઇસીના વડાએ 100 વર્ષના બોન્ડ જારી કરવાનું સૂચન કર્યું છે.
સરકારી બોન્ડ બજાર બદલાઈ રહી છે. “લોકો તેમની બચત એવી રીતે રોકાણ કરવા માંગે છે જે બેંકો કરતાં લાંબા સમય સુધી ચાલે,” બ્લૂમબર્ગે એક અહેવાલમાં ઇન્ડિયા રેટિંગ્સના ડિરેક્ટર સૌમ્યજીત નિયોગીને ટાંકીને જણાવ્યું હતું. આ ભારતના સરકારી બોન્ડ માર્કેટને બદલી રહ્યું છે. નાણા મંત્રાલયે ૧ એપ્રિલથી શરૂ થતા નાણાકીય વર્ષ માટે ૨.૫ લાખ કરોડ રૂપિયાની લોનને રૂપાંતરિત કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે.
દરમિયાનમાં વીમા ક્ષેત્ર દર વર્ષે ૧૨-૧૩% ના દરે વૃદ્ધિ પામી રહ્યું છે, તેથી આ લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવું શક્ય છે. ગયા વર્ષે આ વ્યૂહરચના સફળ રહી હતી. સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં નવા બોન્ડ પર સરેરાશ વ્યાજ દર 6.9% હતો, જે પહેલા કરતા 20 બેસિસ પોઈન્ટ ઓછો છે. તેમનો કાર્યકાળ પણ વધારીને 20.5 વર્ષ કરવામાં આવ્યો છે.