નૌકાદળમાં શામેલ થયું પહેલું સ્વદેશી ‘INS નિસ્તાર’ : અત્યાધુનિક ટેકનોલોજી ધરાવતા જહાજની તાકાત જાણીને દુશ્મનો થરથર ધ્રુજશે
ભારત સતત પોતાની સેનાની તાકાતમાં વધારો કરી રહ્યું છે. ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ બાદ ભારતમાં સેનાની ત્રણેય પાંખની તાકાતમાં પણ વધારો થઇ રહ્યો છે. વિદેશથી સશસ્ત્ર સામગ્રીની સાથે ભારત સ્વદેશી સાધનો બનાવવામાં પણ સફળ રહ્યું છે ત્યારે સમુદ્રમાં ભારતની તાકાત વધુ વધી છે. ભારતીય નૌકાદળના કાફલામાં વધુ એક નવું યુદ્ધ જહાજ પ્રવેશ્યું છે. તે છે INS નિસ્તાર. પ્રથમ સ્વદેશી રીતે ડિઝાઇન અને નિર્મિત ડાઇવિંગ સપોર્ટ જહાજ. આ જહાજ હિન્દુસ્તાન શિપયાર્ડ લિમિટેડ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. તે જટિલ ઊંડા સમુદ્રમાં ડાઇવિંગ અને બચાવ કામગીરી માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે.
India’s 1st indigenously built Diving Support Vessel, Nistar, will be commissioned at Visakhapatnam today 18 Jul 25 by Hon’ble Raksha Rajya Mantri Shri Sanjay Seth. Designed & built by HSL, Nistar is a giant leap towards IN's Diving & S/M rescue ops #Aatmanirbharta #IndianNavy pic.twitter.com/EqQSWSwvuB
— Defence PRO Visakhapatnam (@PRO_Vizag) July 17, 2025
INS નિસ્તાર નૌકાદળમાં જોડાયાના પ્રસંગે, સંરક્ષણ રાજ્ય મંત્રી સંજય સેઠે જણાવ્યું હતું કે નૌકાદળના તમામ 57 નવા યુદ્ધ જહાજો સ્વદેશી રીતે બનાવવામાં આવી રહ્યા છે, જે આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાનનું પ્રતીક છે. સંરક્ષણ રાજ્ય મંત્રીએ એમ પણ કહ્યું કે ભારત તેના વિરોધીઓની કોઈપણ પ્રકારની હિંમતનો સામનો કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ અને કટિબદ્ધ છે.
India’s 1st indigenously built Diving Support Vessel, Nistar, will be commissioned at Visakhapatnam today 18 Jul 25 by Hon’ble Raksha Rajya Mantri Shri Sanjay Seth. Designed & built by HSL, Nistar is a giant leap towards IN's Diving & S/M rescue ops #Aatmanirbharta #IndianNavy pic.twitter.com/EqQSWSwvuB
— Defence PRO Visakhapatnam (@PRO_Vizag) July 17, 2025
INS નિસ્તાર શું છે?
INS નિસ્તાર હિન્દુસ્તાન શિપયાર્ડ લિમિટેડ (HSL) દ્વારા બનાવવામાં આવેલું પ્રથમ ડાઇવિંગ સપોર્ટ જહાજ છે. બીજું પણ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. આ 118 મીટર લાંબુ જહાજ 10,000 ટનથી વધુ વજન ધરાવે છે. તે રિમોટલી ઓપરેટેડ વ્હીકલ (ROV), સ્વ-સંચાલિત હાઇપરબેરિક લાઇફ બોટ અને ડાઇવિંગ કમ્પ્રેશન ચેમ્બર જેવા આધુનિક ડાઇવિંગ સાધનોથી સજ્જ છે. તે 300 મીટરની ઊંડાઈ સુધી ડાઇવિંગ અને બચાવ કામગીરી કરી શકે છે. તે ડૂબી ગયેલી સબમરીનમાંથી લોકોને બહાર કાઢવા માટે ‘મધર શિપ’ તરીકે કાર્ય કરશે.
સ્વદેશી શક્તિનું પ્રતીક
આ જહાજમાં 80% થી વધુ સ્વદેશી સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં 120 નાના સાહસો (MSMEs) એ ફાળો આપ્યો છે. તે ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ અભિયાનનો એક ભાગ છે. નૌકાદળના તમામ 57 નવા યુદ્ધ જહાજો સ્વદેશી ટેકનોલોજીથી બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.
INS નિસ્તાર કેવી રીતે કાર્ય કરશે?
આ જહાજ ઊંડા સમુદ્રમાં ડૂબી ગયેલી સબમરીનમાંથી લોકોને બહાર કાઢવા, કાટમાળ દૂર કરવા અને બચાવ કામગીરીમાં મદદ કરશે. તેના આધુનિક સાધનો તેને વિશ્વના પસંદગીના નૌકાદળના કાફલાઓની સમકક્ષ બનાવે છે. તે નૌકાદળની દરિયાઈ શક્તિને મજબૂત બનાવશે અને પ્રાદેશિક સહયોગ વધારશે.
આ પણ વાંચો : ‘મમ્મી, મારી બોડી ઘરે આવે ત્યારે ગળે લગાડી લેજો’ 28 લાખનું દેણું થઈ જતાં ખાંભામાં યુવતીએ જિંદગી ટૂંકાવી
મહત્વ અને ભવિષ્ય
INS નિસ્તારનું કમિશનિંગ નૌકાદળની તૈયારીને નવી ઊંચાઈઓ આપશે. આ જહાજ દુશ્મનની કાર્યવાહીનો સામનો કરવા અને આપત્તિમાં મદદ કરવા માટે તૈયાર છે. તેને તકનીકી છલાંગ અને જહાજ નિર્માણમાં એક સીમાચિહ્ન તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું હતું. એડમિરલ ત્રિપાઠીએ કહ્યું કે આ આત્મનિર્ભર ભારતનું એક મહાન ઉદાહરણ છે.
