આદિત્ય L-1ને મોકલ્યો સૂરજનો ફોટો જુઓ

ચંદ્રયાન-3ની સફળતા બાદ ભારતના પ્રથમ સન મિશન આદિત્ય એલ-1ની સફળતા પણ દુનિયાને આશ્ચર્યચકિત કરી રહી છે. ભારતની સ્પેસ એજન્સી ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ શુક્રવારે (8 ડિસેમ્બર) જણાવ્યું હતું કે સૌર મિશન આદિત્ય-L1 એ સૂર્યનો પહેલો ફોટો મોકલ્યો છે. 200 થી 400 નેનોમીટર તરંગલંબાઇના તમામ ચિત્રોમાં સૂર્ય 11 વિવિધ રંગોમાં દેખાય છે. આદિત્ય એલ-વન સેટેલાઇટના સોલ અલ્ટ્રાવાયોલેટ ઇમેજિંગ ટેલિસ્કોપ (SUIT) પેલોડે સૂર્યની આ અદભૂત સંપૂર્ણ ડિસ્ક છબીઓ કેપ્ચર કરી છે. આદિત્ય એલ1ની સિદ્ધિઓ અંગે ઈસરોએ જણાવ્યું હતું કે સૂર્યની આ અલ્ટ્રાવાયોલેટ તરંગલંબાઈની તસવીરોથી સૂર્યના ફોટોસ્ફિયર અને ક્રોમોસ્ફિયરને સમજવામાં સરળતા રહેશે. આ સાથે, સૂર્યમાંથી નીકળતા રેડિયેશનની પૃથ્વી પર શું અસર થઈ રહી છે તે સમજવામાં પણ સરળતા રહેશે. ઈસરોએ જણાવ્યું હતું કે તે ચિત્રોનો અભ્યાસ કરવાથી સૌર કિરણોત્સર્ગની પ્રતિકૂળ અસરોને ઘટાડવા અથવા અટકાવવાનું સરળ બનશે. ચાલો એ જાણવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે સૂર્યનું ફોટોસ્ફિયર અને ક્રોમોસ્ફિયર શું છે?

ફોટોસ્ફિયર અને ક્રોમોસ્ફિયર શું છે, તેનો અભ્યાસ કરવાથી શું થશે?

સૂર્યની નજર આવનારી બાહ્ય સપાટીને ફોટોસ્ફિયર કહેવામાં આવે છે. અહીં તાપમાન લગભગ 6,000 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે. સૌર વાતાવરણ અવકાશમાં તેનાથી કેટલાક હજાર કિલોમીટર ઉપર છે. તેને કોરોના પણ કહેવાય છે. તે ફોટોસ્ફિયર કરતાં 100 ગણું વધુ ગરમ છે. ત્યાંનું તાપમાન લાખો ડિગ્રી સેલ્સિયસ અથવા તેનાથી પણ વધુ હોવાનું કહેવાય છે. વાતાવરણના સૌથી બહારના અને સૌથી ગરમ કવર એટલે કે કોરોના અને ફોટોસ્ફિયર વચ્ચેના પારદર્શક સ્તરને ક્રોમોસ્ફીયર કહેવામાં આવે છે. ક્રોમોસ્ફીયર વધુ ગરમ છે પરંતુ ફોટોસ્ફિયર કરતાં ઓછું ગાઢ છે. ક્રોમોસ્ફીયર મુખ્યત્વે હાઇડ્રોજન અને હિલીયમ પ્લાઝ્માનું બનેલું છે. તે લાલ દૃશ્યમાન પ્રકાશ ઉત્પન્ન કરે છે. તે ખાસ કરીને ગ્રહણ દરમિયાન જોવા મળે છે. સાદી ભાષામાં કહીએ તો, સૂર્યનું નીચેનું સ્તર, સૂર્યની ચમકતી સપાટી, દૃશ્યમાન એટલે કે સૂર્યનો બાહ્ય ભાગ અને સૂર્યનો સૌથી ઊંડો સ્તર ફોટોસ્ફિયર કહેવાય છે. ક્રોમોસ્ફીયર સૂર્યપ્રકાશ ક્ષેત્ર અને સૌર સંક્રમણ ક્ષેત્ર વચ્ચે સ્થિત છે. સામાન્ય રીતે ક્રોમોસ્ફીયર અદ્રશ્ય એટલે કે પારદર્શક હોય છે. તે સંપૂર્ણ ગ્રહણ દરમિયાન જ જોઈ શકાય છે.