સીરિયામાં અસદના શાસનનો અંત !! સીરિયાની રાજકીય અસ્થિરતા ભારતને કઈ રીતે અસર કરશે ??
સીરિયામાં અસદ પરિવારના લાંબા શાસનનો અંત આવ્યો છે. હયાત અલ-તહરિર અલ-શામ (HTS) જૂથના બળવાખોરોએ દેશ પર કબજો જમાવ્યો છે. સીરીયામાં થયેલો આ બળવો ભારત માટે પડકારો સર્જી શકે છે, મિડલ-ઇસ્ટ દેશોમાં સીરિયા ભારતનું સાથી મિત્ર-રાષ્ટ્ર છે. સીરિયા સાથે ભારતને વ્યાપારી સંબંધો સારા એવા છે.
સીરિયામાં શું થયું?
50 થી વધુ વર્ષો સુધી, અસદ પરિવારે સીરિયા પર શાસન કર્યું. બશર અલ-અસદ 2000 થી શાસન કરે છે. જો કે, 8 ડિસેમ્બરના રોજ બળવાખોર દળોએ રાજધાની દમાસ્કસમાં પ્રવેશ કર્યો અને અસદને દેશ છોડીને ભાગી જવાની ફરજ પડી. અહેવાલો કહે છે કે તેણે તેના પરિવાર સાથે રશિયામાં આશ્રય માંગ્યો છે.
આ પરિવર્તનની વિશ્વભરના ઘણા લોકો દ્વારા ઉજવણી કરવામાં આવી છે. યુરોપિયન નેતાઓએ અસદના સરમુખત્યારશાહી શાસનના અંતને આવકાર્યું છે, સીરિયાના પુનર્નિર્માણ અને લઘુમતીઓના રક્ષણ માટે સમર્થન આપવાનું વચન આપ્યું છે.
ભારતની ચિંતા
ભારતે અસદને હટાવવા અંગે સત્તાવાર રીતે ટિપ્પણી કરી નથી, પરંતુ સીરિયા ઉપર નજીકથી નજર રાખી રહ્યું છે. નવી દિલ્હી માટે આ સ્થિતિ ચિંતાજનક કેમ છે તેના કેટલાક મુખ્ય કારણો અહીં છે:
- અસદ શાસિત સીરિયા સાથેના મજબૂત સંબંધો
અસદની સરકાર હેઠળ સીરિયા સાથે ભારતના સારા સંબંધો હતા. બંને દેશો વચ્ચે મજબૂત વ્યાપારી સંબંધો હતા, જેમાં ભારત સીરિયન પ્રોજેક્ટ્સ જેમ કે પાવર પ્લાન્ટ્સ, આઈટી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સ્ટીલ પ્લાન્ટ્સમાં રોકાણ કરે છે. સીરિયાએ પણ આંતરરાષ્ટ્રીય મંચોમાં જમ્મુ-કાશ્મીર પર ભારતના વલણને સમર્થન આપ્યું હતું અને તેને ભારતનો આંતરિક મામલો ગણાવ્યો હતો.
- નવા પડકારો
બળવાખોર જૂથ એચટીએસના અલ-કાયદા જેવા આતંકવાદી સંગઠનો સાથે જોડાણ છે. કેટલાકને ડર છે કે તેમની જીત સીરિયાને આતંકવાદનું કેન્દ્ર બનાવી શકે છે, જે ભારતની સુરક્ષાને જોખમમાં મૂકે છે. યુવાનો કટ્ટરપંથી બને અને સંગઠિત થઈને અપરાધનો દર વધારે અને શસ્ત્રોની હેરાફેરીમાં પણ વધારો થાય તે અંગે ત્યાંના સ્થાનિકો અને આપણા નિષ્ણાતો ચિંતિત છે.
- તુર્કીનો વધતો પ્રભાવ
બળવાખોરોને તુર્કીનું સમર્થન છે. તુર્કી એ રાષ્ટ્ર છે જેણે કાશ્મીર મુદ્દે વારંવાર પાકિસ્તાનનો સાથ આપ્યો છે. સીરિયામાં તુર્કીના વધતા પ્રભાવથી ચિંતા વધી છે કે સીરિયાની જમીનનો ઉપયોગ ભારતના હિતોને નુકસાન પહોંચાડવા માટે થઈ શકે છે.
- નાણાકીય ચિંતાઓ
ઈન્ડિયા-મિડલ ઈસ્ટ-યુરોપ ઈકોનોમિક કોરિડોર (IMEC), એક મોટો વેપાર પ્રોજેક્ટ, સીરિયામાંથી પસાર થાય છે. આ કોરિડોર પર નવા શાસનનું વલણ અનિશ્ચિત છે, જે આ ક્ષેત્રમાં ભારતની આર્થિક યોજનાઓને અસર કરી શકે છે.
ભારતનો અત્યાર સુધીનો જવાબ
ભારતે ઐતિહાસિક રીતે સીરિયામાં શાંતિને સમર્થન આપ્યું છે અને ગયા વર્ષના વિનાશક ભૂકંપ સહિત કટોકટી દરમિયાન માનવતાવાદી સહાય પૂરી પાડી છે. નવી દિલ્હીએ સીરિયામાં વિવિધ વિકાસલક્ષી પ્રોજેક્ટ્સ પર પણ કામ કર્યું છે અને દેશના ગૃહ યુદ્ધ દરમિયાન સંબંધો જાળવી રાખ્યા છે. અસદના ગયા પછી, સીરિયાનું ભવિષ્ય અનિશ્ચિત છે. આર્થિક અને રાજદ્વારી રીતે તેના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે ભારત આ ક્ષેત્રમાં સ્થિરતાની આશા રાખશે.
