શું રાહુલ ગાંધી પાસે બ્રિટનનો પાસપોર્ટ છે ?? ભારતમાં ડ્યુઅલ સીટીઝનશીપ ચાલે ? વાંચો શું છે આ મુદ્દો

        અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે કોંગ્રેસી નેતા રાહુલ ગાંધી પાસે બ્રિટિશ નાગરિકતા છે. જેના કારણે કોર્ટે કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય પાસેથી સ્પષ્ટતા માંગી છે. રાહુલ ગાંધીની કથિત બેવડી નાગરિકતાનો મુદ્દો રાજકીય બની ગયો છે. કર્ણાટકના બીજેપી કાર્યકર એસ વિગ્નેશ શિશિરે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટમાં જાહેર હિતની અરજી *(PIL) દાખલ કરી છે, જેમાં આરોપ છે કે રાહુલ ગાંધી બ્રિટિશ નાગરિકતા ધરાવે છે. જો આ સાચું સાબિત થાય છે, તો તે ભારતીય કાયદાનું ઉલ્લંઘન હશે, કારણ કે ભારતમાં બેવડી નાગરિકતાની મંજૂરી નથી.

કોર્ટે આ ફરિયાદના જવાબમાં કરવામાં આવેલી કાર્યવાહી અંગે કેન્દ્ર પાસેથી માહિતી માંગી છે. ગૃહ મંત્રાલય *(MHA) એ કોર્ટને જણાવ્યું છે કે આ મામલાની તપાસ ચાલી રહી છે. આગામી સુનાવણી 19 ડિસેમ્બરે થવાની છે અને કેન્દ્રને પ્રોગ્રેસ અંગે અપડેટ્સ આપવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે. અરજીમાં દલીલ કરવામાં આવી છે કે બેવડી નાગરિકતા રાખવાથી રાહુલ ગાંધીને ચૂંટણી લડવા અથવા લોકસભાના સભ્ય તરીકે ગેરલાયક ઠરે છે. એવી માંગ ઉઠી છે કે: સીબીઆઈ રાહુલ ગાંધીની કથિત બેવડી નાગરિકતાની તપાસ કરે અને રાહુલ ગાંધીનું ચૂંટણી પ્રમાણપત્ર રદ કરવું જોઈએ. અરજી હાઇલાઇટ કરે છે કે બેવડી નાગરિકતા એ નાગરિકતા અધિનિયમ, 1955, ભારતીય ન્યાયિક સંહિતા અને પાસપોર્ટ અધિનિયમનું ઉલ્લંઘન છે.

મીડિયા સાથે વાત કરતા શિશિરે દાવો કર્યો કે, રાહુલ ગાંધીનું નામ બ્રિટનના નાગરિકતા રેકોર્ડમાં છે. ભારતીય કાયદા હેઠળ બેવડી નાગરિકતાની મંજૂરી નથી. એકવાર કોઈ બીજા દેશની નાગરિકતા લઈ લે, તો ભારતીય નાગરિકતા આપોઆપ રદ થઈ જાય છે. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી કે સરકાર તાત્કાલિક પગલાં લેશે.

ડ્યુઅલ સીટીઝનશીપ શું છે?

ડ્યુઅલ સીટીઝનશીપનો અર્થ એ છે કે વ્યક્તિ એક સાથે બે કે તેથી વધુ દેશોના નાગરિક તરીકે કાયદેસર રીતે માન્ય છે. આવી વ્યક્તિ બંને દેશના પાસપોર્ટ રાખી શકે છે. બંને દેશોની રાજકીય પ્રક્રિયા જેવી કે મતદાનમાં ભાગ લઇ શકે છે. અન્ય નાગરિકો જેવા જ કાનૂની અને સામાજિક અધિકારો ભોગવી શકે છે. યુએસ, ઇઝરાયેલ અને પાકિસ્તાન જેવા ઘણા દેશો બેવડી નાગરિકતાની મંજૂરી આપે છે, પરંતુ નિયમો વ્યાપકપણે બદલાતા રહેતા હોય છે.

ભારત એક વિકલ્પ તરીકે ઓવરસીઝ સિટીઝનશીપ ઓફ ઈન્ડિયા *(OCI) પ્રોગ્રામ ઓફર કરે છે. આ પ્રોગ્રામ ભારતીય મૂળના વ્યક્તિઓ *(PIOs) માટે ઉપલબ્ધ છે સિવાય કે જેઓ પાકિસ્તાન અથવા બાંગ્લાદેશમાં સ્થળાંતર કરી ગયા હોય.

*OCI કાર્ડધારક:

• બહુવિધ હેતુઓ માટે આજીવન વિઝા મેળવી શકે.
• ભારતમાં રોકાણ વખતે પોલીસને જાણ કરવાની જરૂર નથી.
• નાણાકીય અને શૈક્ષણિક ક્ષેત્રોમાં બિન-નિવાસી ભારતીયો *(NRIs) જેવા જ લાભોનો આનંદ માણી શકે.

જો કે, OCI કાર્ડધારકો મતદાન કરી શકતા નથી, ચૂંટણી લડી શકતા નથી અથવા બંધારણીય હોદ્દો રાખી શકતા નથી. *OCI માટે અરજી કરવા માટે, વ્યક્તિઓ અધિકૃત વેબસાઇટ: *ociservices.gov.in પર ઑનલાઇન નોંધણી કરાવી શકે છે.

રાહુલ ગાંધીની કથિત યુકેની નાગરિકતા કાનૂની અને રાજકીય અસરો સાથે વિવાદાસ્પદ મુદ્દો છે. આગામી સુનાવણી અને તપાસ આ બાબતે વધુ પ્રકાશ પાડશે. દરમિયાન, આ કેસ દ્વિ-નાગરિકતા અને વિદેશમાં ભારતીયો માટે ઉપલબ્ધ વિકલ્પો અંગે ભારતના કડક વલણને પણ દર્શાવે છે.