૨૫મેથી ૯ દિવસ નૌતપા : લોકો ભઠ્ઠીમાં શેકાશે

સૂર્ય અને પૃથ્વીનું અંતર ઘટી જશે ત્યારે સૌથી વધુ તાપ અનુભવાશે

હાલમાં આકરો ઉનાળો ચાલી રહ્યો છે અને તાપમાન ૪૦ થી ૪૩ ડીગ્રી વચ્ચે અનુભવાઈ રહ્યું છે. હજુ થોડા દિવસ કોઈ રાહત મળી શકે તેવા અણસાર નથી ત્યારે ચાલુ માસના અંતભાગમાં એટલે કે ૨૫મી મેથી ૯ દિવસ માટે સૌથી વધુ તાપનો અનુભવ થશે તેવું નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું છે. વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી મે મહિનાના છેલ્લા સપ્તાહમાં પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેનું અંતર ઘટે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ દિવસોમાં સૂર્યપ્રકાશની અસર પૃથ્વી પર વધુ હોય છે. જેના કારણે જ્યેષ્ઠ માસના આ દિવસો સૌથી વધુ ગરમ હોય છે.

દર વર્ષે નવ દિવસ એવા હોય છે જેમાં સૂર્ય અને પૃથ્વી વચ્ચેનું અંતર ઘટી જાય છે, જેના કારણે સૂર્યની ગરમી વધુ અનુભવાય છે. આને નૌતપા કહે છે. નૌતપા એટલે કે, ભારે ગરમીના 9 દિવસ. હિન્દુ ધર્મમાં આ નવ દિવસોનું વિશેષ મહત્વ છે. આ સમય દરમિયાન લોકો સૂર્ય ભગવાનને પ્રસન્ન કરવા માટે વિવિધ ઉપાયો અને પૂજા કરે છે. હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ 25 મેના રોજ સવારે 3.16 કલાકે સૂર્ય ભગવાન રોહિણી નક્ષત્રમાં પ્રવેશ કરશે અને 8મી જૂન સવારે 1:16 વાગ્યા સુધી રોકાશે. આ પછી તે મૃગાશિરા નક્ષત્રમાં પ્રવેશ કરશે.

સૂર્ય ભગવાન 15 દિવસ સુધી રોહિણી નક્ષત્રમાં રહે છે અને આ નક્ષત્રના સ્વામી ચંદ્ર ભગવાન છે. આવી સ્થિતિમાં, સૂર્યના પ્રભાવને કારણે, ચંદ્રની ઠંડક પ્રથમ નવ દિવસ સુધી ઓછી રહે છે. આને નૌતપા કહે છે. આનો અર્થ સૌથી ગરમ ઉનાળો છે.

જ્યોતિષમાં પણ નૌતપનું વિશેષ મહત્વ છે. જ્યોતિષીઓના મતે જ્યેષ્ઠ શુક્લ પક્ષમાં જ્યારે ચંદ્ર અર્દથી સ્વાતિ નક્ષત્ર સુધી પોતાની સ્થિતિમાં હોય છે ત્યારે આ સમયે ચંદ્રનો પ્રભાવ ઓછો થઈ જાય છે. આને નૌતપા કહે છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે, નૌતપા દરમિયાન આગની ઘટનાઓ વધુ બને છે. પરંતુ સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં વધારો થવાને કારણે, સંક્રમણના કારણે મૃત્યુનો દર ઘટે છે. તેની સાથે જ કુંડળીમાં રહેલા ગ્રહ દોષોથી પણ રાહત મળી શકે છે.